روند رخداد بلایای طبیعی در پهنه جغرافیایی ایران بالاتر از متوسط جهانی است و با توجه به بالا بودن شمار حوادث مربوط به سیل و زلزله در کشور برنامه­ریزی برای تقویت آمادگی جهت مدیریت مسائل مربوط به این حوادث امری الزامی است. در چنین شرایطی در ساعات و روزهای اولیه، تامین غذای سالم مهمترین مساله و اولویت است بنابراین اصل امنیت غذایی یکی از مهمترین نیازها در شرایط بروز بحران محسوب می­شود. بسته­های غذایی که برای آسیب دیدگان از بحران‌های طبیعی و جنگ طراحی می­شوند باید ویژگی­های خاصی داشته باشند که از آن جمله می‌توان به قابلیت بلعیدن راحت و استفاده آسان اشاره کرد. رده‌های سنی مختلف، افراد خاص از جمله بیماران و نیز ذائقه مناطق مختلف جغرافیایی از جمله مواردی است که باید در طراحی جیره­های غذایی لحاظ شود، اما با توجه به عدم وجود پایه مشخص برای جیره­های غذایی در کشور در ابتدا طراحی جیره غذایی با نگاه عمومی برای جامعه در دستور کار قرار گرفته است. استفاده از موادی در جهت افزایش ارزش تغذیه ای هر جیره، تولید محصولات و فرآورده هایی با حجم کم و ارزش غذایی بالا، استفاده از مواد دارای قابلیت جذب بالا و همچنین موادی که دفع کمتری از بدن داشته باشد باید در تهیه و تولید جیره های غذایی مورد توجه قرار بگیرد. استفاده از تجربیات و فعالیت­های تحقیقاتی انجام شده در دانشگاه فردوسی مشهد، مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در کنار بهره بردن از ایده های افراد خلاق و با تجربه، گام­های نخست این حرکت است و کسب همفکری و مشارکت از افراد باتجربه در حوزه صنایع دفاعی نیز در طراحی و تولید جیره های غذایی مد نظر است.

بدون شک توجه به تغذیه و امور مربوط به آن در هر کشوری از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها و نهادهای مسئول در این حوزه است. مسائلی مانند امنیت غذایی شهروندان از جمله مواردی است که همواره توسط نهادهای مختلف مورد مطالعه و رصد قرار گرفته و برای آن برنامه‌ریزی می‌شود. در این راستا، طراحی جیره‌های غذایی با توجه به شرایط مختلف و جامعه‌‌های هدف متفاوت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. توجه به جیره‌های غذایی ویژه‌ی سالمندان، جیره‌های غذایی ویژه‌‌ی کودکان، جیره‌های غذایی ویژه‌ی بیماران خاص و بالاخره جیره‌های غذایی در شرایط بحران از جمله‌ی مواردی است که در این حوزه باید مورد بررسی و مطالعه قرار بگیرد. در این میان، توجه به جیره‌های غذایی در شرایط بحران از اهمیتی دوچندان برخوردار است. با توجه به وضعیت اقلیمی کشور ما و بروز حادثه‌هایی مانند زلزله و سیل و هم‌چنین با نگاهی به نیازهای کشور در زمینه‌ی جیره‌های غذایی در دوران هشت ساله‌ی دفاع مقدس، اهمیت و لزوم نوآوری در طراحی، بسته‌بندی و پیاده‌سازی جیره‌های غذایی به چشم می‌خورد.

موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی نیز در راستای رسالت خود و با درک اهمیت موضوع در برنامه پنج ساله دوم خود، بحث جیره‌های غذایی برای گروه‌های سنی مختلف، بیماران خاص، سالمندان و شرایط بحران را از اولویت‌های اصلی در نظر گرفته است و در همین راستا تصمیم به برگزاری رویدادهایی استارتاپی در حوزه جیره‌های غذایی در شرایط مختلف دارد. هدف از این رویدادها جلب توجه متخصصان، دانشمندان و دانشجویان حوزه غذا به مبحث جیره‌های غذایی و همچنین نشر دانش در این زمینه و یافتن راه‌حل‌های نوآورانه جهت حل مشکلات این بخش است. در گام اول از این دست رویدادهای استارتاپی، موضوع جیره‌های غذایی در شرایط بحران انتخاب گردید که این طرح توسط موسسه پژوهشی و با همکاری گروه مشاورین اینوواتوس اجرایی گردیده است. هدف از این رویداد «‌کمک به تامین امنیت غذایی در شرایط بحران از طریق طراحی و تولید جیره‌های غذایی» می‌باشد. گزارش پیش رو شامل سه فصل است. فصل اول این گزارش، به برنامه‌ریزی‌ها و روند اجرایی این رویداد اشاره دارد. در فصل دوم، گزارش «نشست جیره‌‌های غذایی در شرایط بحران» که در تاریخ ۳۰ مهرماه برگزار شده ارائه شده است و در فصل سوم، گزارش «رویداد جیره‌های غذایی در شرایط بحران» که در تاریخ ۳۰ بهمن‌ماه برگزار شده است ارائه خواهد شد.

جلسه‌ برنامه‌ریزی و هم‌اندیشی رویداد جیره‌های غذایی در شرایط اضطرار و بحران با حضور اعضای هیئت علمی موسسه پژوهشی، نمایندگان گروه مشاورین اینوواتوس، نمایندگان دفتر مدیریت بحران، پدافند غیرعامل استانداری خراسان رضوی، نمایندگان هلال احمر خراسان رضوی، نماینده دانشکده طب سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نماینده گروه تغذیه دانشگاه فردوسی مشهد، نماینده گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد، نماینده جهاد دانشگاهی خراسان رضوی و نمایندگان مرکز نخبگان شهید فهمیده در مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی برگزار شد. هدف از این نشست بررسی تحقیقات انجام‌شده تاکنون و اخذ پیشنهاد در زمینه برنامه‌ریزی و تعیین محورهای رویداد جیره‌های غذایی و همچنین معرفی رویداد به مدعوین بود.

در تاریخ ۳۰ مهرماه ۱۳۹۸، نشست جیره‌های غذایی در شرایط بحران در محل تالار همایش‌های نمایشگاه بین‌المللی مشهد برگزار شد. این نشست که با هدف انتشار دانش و بررسی وضعیت کنونی جیره‌های غذایی درکشور برنامه ریزی شده بود با حضور جمع کثیری از مخاطبان که شامل متخصصان، دانشجویان و علاقه‌مندان از ساعت ۹ الی ۱۳ برگزار گردید.

پس از برگزاری نشست جیره‌های غذایی در شرایط بحران، فرآیند ثبت ایده در وب‌سایت رسمی این رویداد آغاز شد. در این راستا و به جهت جلب نظر همه‌جانبه‌ی ایده‌پردازان و متخصصان به این حوزه، اطلاع‌رسانی‌های گسترده‌ای در سطح ملی صورت گرفت. از جمله‌ی این موارد می‌توان به ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی در شبکه‌های اجتماعی، ارسال نامه به مراکز رشد و مراکز تحقیقاتی سراسر کشور، ارسال نامه به پارک‌های علم و فناوری سراسر کشور و دعوت از واحدهای صنعتی اشاره کرد. هم‌چنین مقرر شد صاحبان ایده تا روز ۲۳ بهمن‌ماه ایده‌های خود را ثبت نموده و پس از داوری اولیه، ۱۲ تن از آن‌ها بتوانند در روز رویداد از ایده و طرح خود دفاع کنند.

در مجموع و تا روز پایانی ثبت ایده‌ در تاریخ ۲۳ بهمن‌ماه، ۶۳ ایده در وب‌سایت رسمی رویداد به ثبت رسید. داوری اولیه توسط اعضای کارگروه جیره‌های غذایی در موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی صورت پذیرفت. در فرآیند داوری، هر داور فرمی مانند فرم زیر که اطلاعات آن توسط ایده‌پردازان در وب‌سایت تکمیل شده بود در اختیار داشت و نظر خود را بر اساس شاخصه‌های تعیین شده که بر پایه‌ی طیف پنج‌نقطه‌ای لیکرت طراحی شده بود اعلام می‌کرد. این فرم‌ها صرفا شامل اطلاعات ایده‌ بوده و فاقد هرگونه اطلاعات شناسایی از صاحب ایده مانند نام و نام خانوادگی او بوده است.

در پایان ۱۲ ایده از میان ایده‌های ثبت‌شده انتخاب شدند و از آن‌ها برای شرکت در روز رویداد دعوت به عمل آمد. ایده‌های منتخب در مرحله‌ی داوری اولیه در ادامه آمده است (ایده‌ها بدون ترتیب هستند):

پس از اعلام نتایج اولیه، برای منتخبان آموزش ویدئویی «اصول مذاکره با سرمایه‌گذار در رویداد جیره‌های غذایی» با تدریس جناب آقای مهندس عربشاهی، مدرس و پژوهشگر حوزه‌ی نوآوری به صورت اختصاصی تهیه و در اختیار آن‌ها قرار گرفت. نحوه‌ی پرزنت ایده در حضور سرمایه‌گذار، چگونگی مذاکره با سرما‌یه‌گذار و تفاوت‌های مذاکره بین سرمایه‌گذار خصوصی و دولتی از جمله مواردی بود که در این ویدئو مورد تدریس قرار گرفت.

رویداد جیره‌های غذایی در شرایط بحران در تاریخ ۳۰‌ بهمن‌ماه در سالن همایش هتل ثامن مشهد برگزار شد. این رویداد که با هدف جذب ایده‌های نوآورانه از سراسر کشور در حوزه‌های جیره‌های غذایی در شرایط بحران توسط موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی و گروه مشاورین اینوواتوس طراحی و اجرا شده بود با حضور صاحبان ایده‌ی برتر، ذی‌نفعان این حوزه و دیگر علاقه‌مندان در تاریخ ۳۰ بهمن‌ماه برگزار شد.

دکتر قدیر رجب‌زاده، رئیس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، در ابتدای رویداد به ذکر اهمیت جیره‌های غذایی برای کشور و نیازهای فعلی ما در این حوزه پرداخت. او در ادامه اهداف موسسه پژوهشی از برگزاری این رویداد را اعلام کرد. وی هم‌چنین در ادامه به برنامه‌های موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی در این حوزه اشاره کرده و اهمیت این دست رویدادها را یادآور شد. در پایان، دکتر قدیر رجب‌زاده از حضار برای حمایت از این رویداد تشکر کرد و از صاحبان ایده خواست تا موسسه را در این راه همراه خود بدانند.

پس از دکتر رجب‌زاده، دکتر مهدی زیارت‌نیا، معاون پژوهشی موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی به نگاهی به گذشته و اقدامات صورت‌گرفته در این حوزه تا امروز، اهداف موسسه را از برگزاری این رویداد یادآور شد. در ادامه، وی به ارائه گزارشی از تعداد ایده‌ها، گستره‌ی جغرافیایی صاحبان ایده، مدرک تحصیلی صاحبان ایده و دیگر اطلاعات رویداد پرداخت.

دکتر زیارت‌نیا در پایان از حاضران خواست تا نظاره‌گر ایده‌های ارائه‌شده در این رویداد باشند.

پس از دو سخنرانی ابتدایی ، ارائه ایده‌ها آغاز شد. در ابتدا مهندس محمدعلی ابراهیمی، مدیرعامل گروه مشاورین اینوواتوس که مدیریت پنل داوری را بر عهده داشت به داوران نکاتی را درباره‌ی داوری این رویداد یادآور شد و از آن‌ها خواست تا نظر خود را درباره‌ی هر ارائه، با توجه به دستورالعمل ارائه‌شده به هر داور در برگه‌های مخصوص داوری ثبت کنند. لیست داوران این رویداد در ادامه آمده است:

از راست به چپ: مهندس ابراهیمی، دکتر کریمی، دکتر معروف و دکتر پهلوانلو

هر صاحب ایده فرصت داشت تا ۴ دقیقه طرح و ایده‌ی خود را ارائه کند. هم‌چنین داوران نیز ۴ دقیقه فرصت داشتند تا سوالات خود را پرسیده و ابهامات خود را رفع نمایند. در ادامه تصاویر صاحبان ایده در هنگام ارائه‌ی ایده‌ی خود آمده است: