اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های قانون جدید جهش تولید دانش‌بنیان مربوط به ماده ۱۱ این قانون با عنوان حمایت‌های مالیاتی در جهت تقویت تولیدات دانش‌بنیان و فعالیت‌های تحقیق و توسعه است.
با هدف جهت‌دهی حمایت‌های مالیاتی به سمت توسعه نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان براساس بند (ب) ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش‌بنیان شرکت‌های دارای فعالیت‌های تحقیق و توسعه از اعتبار مالیاتی برخوردار می‌شوند. به این نحو که معادل هزینه‌های انجام شده در پروژه‌های تحقیق و توسعه به‌عنوان اعتبار مالیاتی با قابلیت انتقال به سنوات آتی به شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری یا مجوز فعالیت از مراجع ذی‌ربط اعطا می‌شود و معادل آن از مالیات بر عملکرد مربوط به سال انجام هزینه مذکور یا سال‌های بعد کسر می‌گردد.
«پروژه تحقیق و توسعه مشمول اعتبار مالیاتی مجموعه‌ای از فعالیت‌های فناورانه است که سطح فناوری محصولات، خدمات یا فرآیندهای حاصل از پروژه‌های تحقیق و توسعه باید در حوزه فناوری‌های بالا یا متوسط به بالا منطبق با فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان یا معیارهای تفصیلی منتشر شده برای کالاها و خدمات دانش‌بنیان باشد.» همچنین لازم است محصولات، خدمات یا فرآیندهای حاصل از آن در سطح صنایع مربوطه در کشور جدید باشد. هزینه‌کرد در پروژه‌های تایید شده مطابق آئین‌نامه و دستورالعمل اجرایی این برنامه در سرفصل‌های فضای کار اختصاصی تحقیق و توسعه، ماشین آلات و تجهیزات، نیروی انسانی، مواد اولیه و قطعات مصرفی، تائیدیه‌ها و استانداردها و همکاری فناورانه به‌عنوان هزینه‌کرد تحقیق و توسعه مورد پذیرش خواهد بود.
سوالات متداول در مورد اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه به چه معناست؟
پاسخ: این نوع از حمایت مالیاتی (یا همان اعتبار مالیاتی) شامل تمامی شرکت‌هایی (دانش بنیان و غیر دانش‌بنیان) می‌شود که قصد دارند پروژه‌های تحقیق و توسعه را با سه هدف اصلی شروع کنند:
- تولید محصول یا خدمات جدید
- ارتقاء محصولات یا خدمات فعلی
- بهبود فرآیند تولید
براساس این قانون کلیه هزینه‌های قابل قبول صددرصد تحقیق و توسعه تبدیل به اعتبار مالیاتی خواهد شد و یا به عبارت دیگر از مالیات قطعی شرکت‌ها کسر خواهد شد.
چه هزینه‌هایی در این طرح قابل تبدیل به اعتبار مالیاتی است؟
پاسخ:
- تهیه و اجاره فضای کار اختصاصی تحقیق و توسعه
- هزینه‌های نیروی انسانی: معادل حقوق و مزایای لیست بیمه برای نیروی انسانی مستقیم در پروژه‌های تحقیق و توسعه
- مواد اولیه و قطعات مصرفی: مواد، اجزا و قطعات به میزان متناسب برای تولید آزمایشی و نمونه‌های اولیه
- تائیدیه‌ها و استانداردها: شامل هزینه‌های آزمون و تست، ثبت پتنت بین‌المللی، استانداردهای ویژه و اختصاصی
موارد غیرقابل قبول اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه
پاسخ:
- هزینه خرید ساختمان با احداث آن
- تجهیزات و اقلام اداری مانند کامپیوتر و اقلام عمومی آزمایشگاهی
- تجهیزات تولید انبوه
- نیروی انسانی سایر بخش‌ها مثل اداری و تولید
- هزینه مربوط به بازاریابی و تبلیغات، خدمات، امکان‌سنجی و مطالعات بازار
چه نوع پروژه‌های تحقیق و توسعه شامل این اعتبار مالیاتی هستند؟
پاسخ:
- تحقیق و توسعه برای تولید محصولات یا خدمات جدید
- تحقیق و توسعه برای ارتقاء محصولات یا خدمات فعلی
- تحقیق و توسعه برای بهبود فرآیندها
اگر شرکتی واحد تحقیق و توسعه نداشته باشد، می‌تواند از مزایای این طرح استفاده کند؟
پاسخ: بله، حتی پروژه تحقیق و توسعه می‌تواند به یک شرکت دانش‌بنیان و فناور برون‌سپاری شود، و هزینه‌های قابل قبول آن تبدیل به اعتبار مالیاتی خواهد شد.
اگر پروژه تحقیق و توسعه شرکت شکست بخورد و یا به مرحله تجاری‌سازی نرسد باز هم اعتبار مالیاتی تخصیص می‌یابد؟
پاسخ: بله، حتی اگر پروژه به شکست منجر شود هزینه‌های قابل قبول آن تبدیل به اعتبار مالیاتی خواهد شد.
معیارهای تائید طرح (پروژه) های تحقیق و توسعه
پاسخ:
- طرح (پروژه) تحقیق و توسعه مشمول اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه مجموعه‌ای از فعالیت‌های فناورانه است که محصولات، خدمات یا فرآیندهای حاصل از آن در سطح صنایع مربوطه در کشور جدید (نه لزوما منحصر بفرد) باشد.
- طرح (پروژه) تحقیق و توسعه باید نظام‌مند باشد؛ به گونه‌ای که دارای طرح، برنامه زمان‌بندی، خروجی و اهداف مشخص باشد. چارچوب اطلاعات مورد نیاز برای ارائه طرح (پروژه) تحقیق و توسعه توسط دبیرخانه اعلام می‌شود.
- در پایان طرح (پروژه) تحقیق و توسعه، تیم تحقیق و توسعه شرکت و همکاران بیرونی آن به مبانی طراحی (Know- Why) و دانش فنی (Know – How) تسلط کافی یافته باشد. این تسلط می‌تواند از طریق طراحی داخلی یا مهندسی معکوس حاصل شده باشد. تشخیص این تسلط به عهده دبیرخانه است.
- برای پروژه‌هایی که با هدف ارتقاء محصولات یا خدمات موجود یا بهبود فرآیندهای تولید انجام می‌شود، لازم است که اولا اجرای پروژه فراتر از فعالیت‌های معمول و رایج توسعه‌ای شرکت‌ها بوده و رسیدن به اهداف آن مستلزم مواجهه با ریسک‌های ناشی از چالش‌های فنی در فعالیت‌های تحقیق و توسعه باشد و ثانیا ارتقاء محصول یا بهبود فرآیند تولید با تغییر پلتفرم فناوری موجود و به کارگیری فناوری‌های جدید در محصول، خدمت یا فرآیند حاصل شود.
